Last updated on 14 Mayıs 2020
Merhaba,
Kaldığımız yerden devam ediyoruz,
ln – Symbolic (soft) ve Hard Link Oluşturulması
Symbolic link’ler bir dosyadan bir dosya bir kısaltma ifade ederler. Kısayol gibi düşünülebilinirler.
Symbolic (Soft) link’ler dosyanın veya klasörün şu anda bulunduğu dizinin yerine bağlantı yaparlar.
Hard link’ler ise dosya veya klasörün şu anda bulunduğu fiziksel lokasyonuna bağlantı yaparlar.
#ln -s /home/test /root/babur
test dizinini babur dizinine soft link dosyası oluşturur.
#ln test1 baburlink
test1 dizinini baburlink adında hardlink oluşturur.
Hard Link ve Soft Link – Farkları:
Hard link’ler klasörler için yaratılamazlar.
Soft linkler klasörler için yaratılabilinirler.
Soft linklerin yeri değiştiği zaman kullanılamaz hale gelirken Hard linkler dosyanın fiziksel konumuna bağlantı yaptığı için bağlantı yapılan dosyaların yeri değişse bile bağlantı kopmaz.
cat
cat onurbabur.txt
onurbabur.txt nin içeriğini ekrana yansıtır.
cat onurbabur.txt > babur.txt
babur.txt nin içeriğini siler ve içine onurbabur.txt nin içeriğini yazar.
cat onurbabur.txt >> babur.txt
onurbabur.txt nin içeriğini babur.txt nin içeriğine ekler.
cat -n onurbabur.txt
dosya içeriğini satır numaralarıyla birlikte ekrana basar.
more
more dosya
dosya içeriğini sayfa sayfa listeler.
less
dosya içeriğini görüntüler
rev
rev dosya
Dosya içeriğini tersten ekrana yansıtır.
tail
tail -f dosya
dosya içeriği değiştikçe ekrana yansıtır.
#tail -f /var/log/maillog | grep onur
maillog dosyasında onur geçen log düştükçe ekrana yansıtır.
join
#join dosya dosya2
dosya ve dosya2 yi ilk sutunlarına bakarak birleştirir.
ilk sütunlarında ortak olan varsa o satırları ekrana basar.
#join -1 2 -2 2 dosya1 dosya2
dosyaların ikinci sütunlarına göre karşılaştırılmasını yaparak ekrana basar. (-1: dosya1in sütununu -2: dosya2nin sutununu belirtir.)
join -a1 -a2 -1 2 -2 2 dosya1 dosya2
diğer sütunlarda eklenmiş olur. (burada amaç ortak olanları göstermek diğerlerini de eklemektir.)
split
Dosyayı girilen byte ya da satır sayılarına göre böler.
split -b 2m dosya1
dosya1 her biri 2mb olan alt dosyalara böler.
split -1 10 dosya1
dosya1 her biri 10 satırdan olan dosyalara böler.
uniq
uniq dosya1
Dosya içerisinde tekrar eden satırları gizleyerek dosyanın içeriğini ekrana basar. (i parametresi kullanılırsa büyük küçük harf uyumuna bakmaz.)
cut
cut -c 10,20 dosya1
dosya1 her satırında ki 10 ve 20. harflerini ekrana en altta basar.
cut -d : -f 2 dosya1
dosya1 in her satırını : parametresine göre sutunlara böler ve ikinci sutunları alt alta ekrana basar.
du
du -sh /home
home dizinin toplam boyutunu gösterir. (h parametresi GB cinsinden göstermesini sağlar)
stat
stat dosya
dosya ve dizinlerin stat bilgilerini gösterir. ( izin inode boyutu vs.)
locate
locate dosya2
dosya ya da dizinin sistemde nerede olduğunu gösterir.
find
find /home -name dosya1
dosya1 dosyasını /home dizini altında arar.
find / ! -user onur -name onur* -exec rm -rf {} \ ;
kök dizini altında onur kullanıcısına ait olmayan onur ile başlayan tüm dosyaları siler.
find /var/www/html -type d -perm 777 -exec chmod 755 {}\;
html dizini altında 777 iznine sahip dizinleri bulur ve dizinlerin izinlerini 755 yapar.
find /var/www/html -type f -perm 777 exec 644 {} \;
html dizinin altında ki 777 iznine sahip dosyaları bulur ve izinleri 644 olarak günceller.
which
Parametre olarak verilen komutun $path değişkenini gösterir.
whereis
girilen komutun dosya konumu ve komutun kütüphane dosyalarını ve yardım kitapçıklarının yolunu gösterir.
-b sadece çalıştırılabilir dosya
-m sadece kaynağını gösterir.
-s sadece yardım kitaplıklarının yolunu gösterir.
chmod
chmod u+x doysa1
dosya1 in sahibine x hakkı eklenir
chmod g+x dosya1
dosya1 dosyasının dahil olduğu gruba x hakkı(çalıştırma) eklenir
chmod o-w dosya1
diğer kullanıcılarda write hakkı silinir.
chmod 722 dosya1
dosya1 in sahibine 7 grubuna 2 diğerlerine de 2 izinleri verilir
chmod u=rwx,g=r,o=x /root/dizin1
dizin1 in sahibine butun haklar grubuna listeleme izni diğerlerinede geçiş izni verilir.
chmod -R 755 /root/dizin1
dizin1 ve altındaki tüm dosya ve dizinlere recursif olarak 755 iznini verir.
chown
chown root:babur dosya1
dosya1 dosyasının sahibini root grubunuda ali olarak ayarlar
chown ali:babur -R /root/dizin1
dizin1 sisimli dizinin ve altındaki herşeyin sahibini ve grubunu ali olarak ayarlar.
umask
umask=0222
varsayılan da dosya ve dizinler oluşturulurken hangi izinlerle oluşturalacağını umask komutu ile belirleyebiliriz .Etc dizini altındaki login.defs dosyasında umask değerini ayarlayabiliriz.
chattr
chattr -i dosya
chattr -a dosya
chattr -A dosya
a : Tanımlandığında,dosya üzerinesadece yeni verieklenebilir fakat varolan verilerdeğiştirilemez veyasilinemez
i : Tanımlandığında,dosya içeriğiherhangi bir şekildedeğiştirilemez(silinemez, isimdeğişikliğiyapılamaz)
A: Tanımlandığında dosyaya yapılanerişimlere ait zamanbilgisi (atime)güncellenmez.
mount
(sistemdeki aygıtların bağlanma yerlerini gosterir
mount -o loop,rw centos.iso /mnt
iso dosyasına write izni ile bağlamak için
mount -oloop centos.iso /mnt
iso dosyasını only read izniyle bağlarız
mount -t ext4 /dev/sdb2 /backup
sdb2 diskini backup dizinine ext4 formatında bağlar.
mount /media/floppy (/mount /dev/fd0)
disket sürücüsüne erişmek için kullanabiliriz.
mount -t iso9660 -o ro /dev/cdrom /mnt/cdroom
cd sürücüsüne erişmek için kullanabiliriz.
tar
tar -cvzf /yedek/dizin1.tar.gz /root/dizin1
dizin1’i ve altındaki herşeyi tek bir dosya olarak dizin1.tar.gz sıkıştırabilirz.
tar xvzf /yedek/dizin1.tar.gz
daha öncede oluşturulan tar dosyasını tekrar açmak için kullanılır
netstat
netstat -punta | grep LISTEN
sunucu üzerinde çalışan ve hizmet veren servisleri listeleyebiliriz.
netstat -punta | grep 80 | grep ESTABLISHED
80 portundan hizmet veren(apache) ve bu porta yapılan bağlantıları listeleyebiliriz.
sed
sed -i ‘$d’ /root/dosya1
dosya1 ‘in içindeki boş satırları siler
grep
grep komutu filtreleme yapmak için kullanılır
Örn:cat /root/dosya1 | grep ogrenci
dosya1 ‘in içersindeki ogrenci gecen satırları filterelemiş olduk.
ngrep (network grep)
sunucu interface’lerini dinleyerek network üzerinden filtreleme yapabilririz
ÖRN:
ngrep password
komutu ile içince password geçen paketleri yakalar.
top & htop
Sunucu üzerinde ki swap cpu ram kullanım oranlarını gösterir.Hangi sürecin ne kadar kaynak tükettiğini görebiliriz.
iftop
Sunucu üzerindeki ağ trafiğini inceleyebiliriz.
iostat
disk io değerlerini görmemizi sağlar
uname
uname komutu sistem çekirdeği ve versiyonu hankkında bilgi verir.
ÖRN:
uname -a
a parametresi ile kullanırsak tüm bilgileri bize verir.
sort
Girdileri sıralamak için kullanabiliriz. Dosya içindeki satırları sıralar.
ÖRNEK:
cat dosya
4G
1G
2G
cat dosya | sort
1G
2G
4G
kaynak olarak internet üzerinden araştırma yaparak bir çok siteden alıntı yaptım. Kopyala yapıştır yaparak eklediğim komutlarda mevcut 🙂
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere,